Szwedzka oficyna w minionym roku opublikowała kilka niezwykłych wydawnictw.
Thomas E. Frank – „Tre Månader” (październik 2016 | Omlott)
Thomas E. Frank jest szwedzkim wokalistą oraz multiinstrumentalistą najlepiej znanym z zespołu Den Stora Vilan. Pierwszy raz stykam się z jego nagraniami przy okazji solowego debiutu „Tre Månader”. Frank nie tylko wyśmienicie śpiewa w swoim ojczystym języku, a także znakomicie radzi sobie jako muzyk; gra na różnych gitarach, basie, fortepianie, perkusji i syntezatorach – Roland JX3P, Korg VC-10, Technics SY-1010. Towarzyszą mu też inni muzycy, których nazwiska niewiele mi mówią.
„Tre Månader” to płyta z piosenkami (dodam, że Omlott to wytwórnia specjalizująca się w promowaniu free jazzu) z pogranicza avant-folku/country, psychodelii lat 70. z domieszką miejscowej tradycji i rocka. Muzyka Franka jest wręcz niedzisiejsza (nie sądzę, żeby robił ją z myślą o jakimkolwiek sukcesie), ma w sobie też dużo analogowego ciepła i wyróżnia się dojrzałymi aranżacjami. Dźwięki gitary hawajskiej oczywiście kojarzą się z amerykańską sceną około folkową, choć należy pamiętać o tym, co obecnie dzieje się na norweskiej scenie eksperymentalnej (np. Stein Urheim, Ivar Grydeland). „Tre Månader” brzmi jak zagubiony klasyk z przeszłości, ale tak nie jest, gdyż materiał powstał „tu i teraz”. Po prostu świetny album!
Anna Högberg – „Attack” (luty 2016 | Omlott)
Ci którzy śledzą dokonania grupy Fire! Orchestra, dowodzonej m.in. przez Matsa Gustafssona, to doskonale znają postać saksofonistki Anny Högberg. Teraz artystka wychodzi z cienia orkiestry i zajmuje pozycję liderki w swoim sześcioosobowym zespole Attack składającym się wyłącznie z kobiet. Obok niej mamy: Elin Larsson (saksofon sopranowy, tenorowy), Malin Wättrin (saksofon sopranowy, tenorowy), Lisę Ullén (fortepian), Elsę Bergman (kontrabas) i Annę Lund (perkusja).
„Attack” to pierwszy album szwedzkiej artystki, ale za to jaki! Osiem kompozycji osadzonych w post-coltrane’owskiej stylistyce (najbardziej odczuwalnej w partiach solowych saksofonu – np. „Attack”, „Borderline”), ale to niejedne inspiracje, ponieważ należy wymienić jednym tchem takich gigantów jazzu jak Charles Mingus, Ornette Coleman, Erik Dolphy, Bill Dixon, Peter Brötzmann czy Joe Mcphee. Nie da się też uciec od skojarzeń związanych z Fire! Orchestrą (choćby liryczne frazowanie instrumentów dętych w przepięknych fragmentach „Familjen” i „Lisa Med Kniven”). Na „Attack” jednak przeważa dziki oraz niczym nieskrępowany free jazz. Mats Gustafsson napisał o tym krążku, że jest to atak na jazz. Jest w tym dużo racji, ponieważ Högberg i jej przyjaciółki, nie tyle co zaatakowały tradycyjny jazz, lecz przy użyciu klasyki wytoczyły potężny, jazzowy „cios” wszelkim stereotypom na temat tego gatunku. Bez wątpienia „Attack” zasługuje na miano jednej z najważniejszych płyt jazzowych roku 2016.
