Free jazz w „rasterowej” wersji.
Idea remiksu okazała się jedną z najważniejszych zdobyczy popkultury schyłku XX wieku. Zaczęło się oczywiście od hip-hopu, ale szybko temat podjęli twórcy muzyki klubowej, a potem bardziej eksperymentalnej. Remiksowanie z czasem zyskało miano jednego z najbardziej znaczących gestów w sztuce, przejawiając się nie tylko w muzyce, ale również w filmie czy w teatrze. Nic dziwnego, że idea ta nadal inspiruje kolejnych artystów. Jednym z nich jest Grischa Lichtenberger.
Poznaliśmy go dzięki wytwórni Raster Noton, która opublikowała mu w 2012 roku album „and IV [inertia]”. Objawił on tego berlińskiego producenta jako jednego z najciekawszych kontynuatorów glitchowych eksperymentów z lat 90., zainicjowanych przez szefów tejże firmy – Alva Noto i Franka Bretschneidera. Lekką rękę artysty do tworzenia abstrakcyjnych dźwięków w minimalowej formule potwierdził jego drugi album sprzed trzech lat – „La Demeure”, na którym wkroczył on na jeszcze bardziej eksperymentalne terytoria.
Przy okazji okazało się, że Lichtenberger lubi kooperować z innymi twórcami. Już u zarania swej działalności nagrał wspólny materiał ze wspomnianym Frankiem Bretschneiderem, a potem zrealizował album dla Cosmo Rhythmatic z podobnym mu eksperymentatorem – Jesse Osborne-Lanthierem. Kontynuacją tego wątku jest najnowsze dzieło Lichtenbergera. „RE:PHGRP” to płyta, na której berliński producent zremiskował album „Consequences” niemieckiej grupy jazzowej Philm, dowodzonej przez saksofonistę Philippe’a Grophera.
Zaczyna się od mocnego uderzenia: „32 Cents” wybucha perkusyjnym loopem, który wnosi ze sobą rozwichrzone partie saksofonu i fortepianu. „Thinking From The Future” startuje z poziomu cyfrowego noise’u, by potem uderzyć rytmiczną kawalkadą i poszatkowanymi samplami. Kolejna wersja „32 Cents” osadzona jest na mechanicznym rytmie, z czym korespondują industrialne deformacje, którymi naszpikowano nagranie. Potem tempo staje się wolniejsze: „Saturn” i „Consequences” można by nazwać nu-jazzem, ponieważ podstawą są tu połamane rytmy o niemal hip-hopowej proweniencji, a towarzyszy im pulsująca elektronika i saksofonowe dźwięki.
Kolejny rozdział „RE:PHGRP” otwiera synteza dwóch kompozycji: „Saturn/32 Cents”. Tym razem dostajemy typowy dla Raster Noton minimal, oparty na zredukowanych breakach i wypełniony jazzowymi wariacjami. Podobnie wypada nowe podejście do „Thinking From The Future” – oscylujące wokół onirycznego electro. Na finał Lichtenberger wkracza na teren niekonwencjonalnego ambientu. Poszatkowane sample fortepianu i saksofonu zostają zatopione w monochromatycznej elektronice, tworząc statyczne plamy dźwiękowe. Kończący płytę „Forgiving” to ambientowa wersja free jazzu, wypełniona spogłosowanymi dźwiękami „żywych” instrumentów.
Dwanaście nagrań z „RE:PHGRP” układa się w zaskakująco przemyślaną całość, wiodącą przez różne formy ekspresji: od tej bardziej burzliwej i dynamicznej, przez tę uspokojoną, po senną i psychodeliczną. Odpowiada to temu, co zawsze mocno charakteryzowało twórczość Grischy Lichtenbergera – głębokiej emocjonalności jego pozornie chłodnej i konceptualnej muzyki. Nie inaczej dzieje się w przypadku omawianego zestawu, dzięki czemu możemy go rozpatrywać (i odbierać) nie tylko w kategorii remiksu, ale również w pełni autonomicznego dzieła.
Raster Media 2019