W latach 70. Iannis Xenakis pracował w paryskim Centre d’Etudes de Mathématiques et Automatiques Musicales (Centrum Studiów Matematycznych i Zautomatyzowanej Muzyki) nad komputerowym narzędziem pozwalającym przekształcić rysunki w dźwięki. Wynikiem starań inżynierów kierowanych przez greckiego kompozytora był UPIC – podłączony do komputera tablet we wczesnej formie, umożliwiający wartości graficzne przetłumaczyć na język muzyki.
Trzy lata zajęło Szwajcarskiemu twórcy Francisco Meirino opanowanie urządzenia w takim stopniu, by stworzona kompozycja okazała się satysfakcjonująca. Na e-tablicę nanosił linia po linii, kształt po kształcie, po czym odsłuchiwał efektu. Wymagało to wiele poprawek. Proces ten przypomina uczenie się egzotycznego języka po to, aby napisać przy jego pomocy wyszukany poemat.
W tworzenie niemal czterdziestominutowego utworu Meirino jako próbek użył dźwięków konkretnych, wśród których, wedle deklaracji, znalazły się odgłosy pola magnetycznego, insektów, chrobotu kości oraz padającego śniegu. Kompozycja rozpoczyna się od brzmień, z którymi może być obeznany pilot samolotu. Miarowy, wibrujący dron silników odrzutowych wzrasta, jak przy unoszeniu maszyny w przestworza. Równocześnie słyszymy uderzenia w talerze, a raczej ich rozpryskujące się drobiny.
Kompozycja przykuwa uwagę na pierwszych piętnaście minut – w tym czasie dzieje się tu sporo. Zdarzenia następują po sobie, kumulują się w okolicy dziesiątej minuty, przez następnych sto osiemdziesiąt sekund trwa atak. Napięcie niestety opada, a autor nie potrafi go odbudować. Nadal coś się kotłuje, świdruje i trzeszczy, jednak pierwsze wrażenie świeżości bezpowrotnie ulatnia się.
Szwajcarski muzyk łączy doświadczenia klasyków awangardy ze współczesnym poczuciem estetyki, rozciągającym się między inspiracjami sound artem i sceną noise. Jego wieloletnią aktywność, wcześniej jako Phroq, teraz pod prawdziwym nazwiskiem, podsumowuje liczna kolekcja albumów. W tym zbiorze „Untitled Phenomenas in Concrete” wzbudza ciekawość przede wszystkim na poziomie koncepcyjnym. Bo któż by nie chciał na własne oczy ujrzeć dźwięki, a na własne uszy usłyszeć kształty?
cave12 | 2012
