L.U.C – 39/89

Już na poprzednim, mocno fetowanym w prasie wydawnictwie „Planet L.U.C” poszedł w artystycznie aplikowany utylitaryzm. Zainteresowanie „Sztampolandem” i jego mieszkańcami przyjęło formę multimedialnego fajerwerku stworzonego na miarę naszych czasów, a więc barwnie, psychodelicznie, niejednoznacznie, eklektycznie. Dźwięk, obraz, słowo – wszystko naraz, a jedno bez drugiego nie istnieje. Nie inaczej jest również z projektem „39-89”, którego kolejne odsłony przewidziano na rocznice agresji hitlerowskiej i sowieckiej na Polskę. 1 września ukazał się singel, 17 września to data premiery niniejszego albumu. W realizacji jest kolejny element tej układanki – pełnometrażowy film muzyczno-dokumentalny powstały w wytwórni Platige Image, współautorki sukcesu „Katedry” Tomka Bagińskiego.
Na przekór niemodnemu, zwulgaryzowanemu przez IV RP pojęciu „patriotyzm” i kosmopolityzmowi najnowszych trendów w muzyce mniej lub bardziej rozrywkowej, L.U.C kreśli obraz niezupełnie odległej rodzimej przeszłości, tytułowego „piekielnego”, jak mówi, półwiecza wojen i totalitaryzmów. Odstawia mikrofon na bok i oddaje głos zarówno bohaterom, jak i upiorom historii. Aby sportretować fascynujące czasy, których w oczywisty sposób nie mógł doświadczyć bezpośrednio, sięga po oldskulową formułę słuchowiska, która przeżywała swój szczyt u zarania dziejów masowej telewizji, gromadząc większość ludzkości przed radioodbiornikami i rozwijając wyobraźnię słuchacza bez konieczności fizycznej wizualizacji. Dziś takie właśnie, obywające się bez obrazów, mówione i udźwiękowione artystyczne treści zalegają w archiwach publicznego radia, czekając na swój renesans. L.U.C przesuwa tę perspektywę na moment wcześniejszy, proponując swoją własną wizję słuchowiska w formie samplodelicznego kolażu głosów, dźwięków oraz skomponowanej przez siebie warstwy instrumentalnej.
Głos zabierają polityczni bohaterowie międzywojnia (Józef Beck), okrutni dyktatorzy (Adolf Hitler), partyjni ziomkowie i pierwsi sekretarze (Gomułka, Jaruzelski, Gierek), w końcu symbole wolności (Wałęsa, Jan Paweł II). Wybór oczywisty, acz konsekwentny, chronologiczny, spójny . Bywa, że świsty fal długich, średnich i krótkich oraz głosy zaczerpnięte z zakurzonych przez czas archiwów rozlegają się w świadomości słuchacza ze zwielokrotnioną mocą, przyprawiając o dreszcz. Wydaje się też, jakby postaci z podręcznika historii przemawiały „tu i teraz”, a zatem słuchowiskowy efekt wewnętrznej wizualizacji zostaje wywołany. Aranżacje skutecznie to wrażenie podsycają. L.U.C, nie bacząc na żadne mody, intuicyjnie dobiera dźwiękowe tło. Czuć w tym podejściu sporo emocji, ale bywa to również czysta inteligentna zabawa zarówno konwencją, jak i dźwiękiem samym w sobie. Fristajlowe brzmienia z szacunkiem anektujące ambient, polish jazz, ethno, funkową psychodelię na miarę ekscesów Coldcut i innych artystów ze starszego okresu wytwórni Ninja Tune czy Cup of Tea uzupełniają skrecze w wykonaniu Dawida Szczęsnego. To jego robota dodaje smaczku utworom ilustrującym ponurą, choć naszpikowaną ciągłym absurdem rzeczywistość PRL-u . Ten właśnie wycinek półwiecza ’39-’89 wydaje się być namalowany najciekawiej. Strzępy kołchoźniczych piosenek, filmowych kronik, kwieciste propagandowe pustosłowie kolejnych najwyższych partyjnych dygnitarzy figlarnie koresponduje z muzycznym, jazzującym, filmowo pobrzmiewającym klimatem epoki Gomułki i Gierka.
L.U.C słusznie stara się unikać patosu i dosłowności. Łatwo bowiem w takich przypadkach popaść w akademicką manierę laurkowości. „39/89” ma w sobie na tyle dużo brudu, niedopowiedzeń oraz nienachalnego humoru, że odpiera wszelkie tego typu zarzuty. To także jedna z tych płyt, której stopień muzycznej awangardowości nie jest miernikiem jej nowatorstwa. Tu liczy się prawdziwy szturm na zmysły i wyobraźnię słuchacza. Ta zaś, mając za pożywkę „39/89”, pokieruje już nas na właściwe tory intuicyjnego, a przez to emocjonalnego zrozumienia historii. Po co komu telewizja?

EMI 2009