Circlesquare

Muzyka, której najlepiej słucha się leżąc na podłodze. Projekt pod nazwą Circlesquare został zawiązany w 1998 roku przez Jeremy’ego Shawa i Dana Wurtele, dwóch Kanadyjczyków z Vancouver. Obecnie jest to rezydujące w Berlinie trio, w którym oprócz Shawa (Wurtele nie jest już członkiem grupy) udzielają się perkusista Dave Butterfield i gitarzysta Trevor Larson.

Pierwsze oficjalne wydawnictwo pod szyldem Circlesquare to epka „The Distance After” wydana w 1999 roku nakładem nieistniejącej już wytwórni Output. Był to czas, w którym styl Shawa – wokalisty, gitarzysty, tekściarza i producenta – dopiero się klarował, pozostając pod wpływem zarówno shoegaze’u, jak i hip-hopu oraz downtempo. Całość przypomina więc modny wówczas trip-hop. Znacznie bardziej nieszablonowy materiał stanowi debiutancki longplay „Pre-Earthquake Anthem”, który ukazał się w roku 2003. Pomimo licznych odniesień, na jakie wskazywali krytycy – od Tones On Tail, Slowdive i My Bloody Valentine, poprzez Leonarda Cohena i Angelo Badalamentiego, aż po Tricky’ego, Can i Suicide – twórczość Circlesquare wymykała się łatwym klasyfikacjom. Nawiązując zarówno do klasyki songwritingu, jak i elektronicznych eksperymentów, wyraźnie odznaczała się na tle sceny muzycznej, zaś takie utwory jak psychodeliczny „Trancenation”, melancholijny „7 Minutes” czy funkująco-klikający „Non Revival Alarm” udowadniały, że Jeremy Shaw jest kompozytorem zupełnie wyjątkowym.

Wrażenie oryginalności spotęgowała kolejna produkcja, czyli epka „Fight Sounds” z 2005 roku, o której Philip Sherburne pisał: „Ta muzyka porusza się jak podpalone żywym ogniem ślimaki, dozując gitary w ramach kwaśnych sekwencji i chropowatych syntezatorowych riffów, a wszystko to jest okraszone intymnym i zarazem złowieszczym wokalem Jeremy’ego”. Zaledwie półgodzinna płyta, wraz z towarzyszącą trasą koncertową, umocniła kultową pozycję Circlesquare. Niestety, zbiegło się to w czasie z końcem oficyny Output; projekt Shawa z dnia na dzień stał się bezpański, ale jego spiritus movens nie zaprzestał nagrywania. W 2007 roku pojawiły się pogłoski o długogrającym następcy „Pre-Earthquake Anthem”, a już dwa lata później rzeczony materiał zatytułowany „Songs About Dancing And Drugs” trafił do sklepów w barwach labelu !K7.

Znamienny tytuł wywodzi się wprost z rockowej tradycji i nawiązuje choćby do Talking Heads (pamiętny album „More Songs About Buildings And Food”). „Taniec, prochy i nauka to najczęściej poruszane przeze mnie tematy, więc wybrałem dwa pierwsze” – tłumaczy Shaw. Ale nie są to piosenki do zaprawionego prochami tańca, lecz o prochach i tańcu, i właśnie to „o” w miejsce „do” czyni ogromną różnicę – zamiast parkietowych killerów otrzymujemy raczej utwory towarzyszące porannym powrotom do domu z udanej imprezy, kiedy w pierwszym dziennym autobusie mrużymy przekrwione oczy, nie mogąc doczekać się własnego łóżka i jednocześnie obawiając się tego, co będzie, gdy się obudzimy.

„Songs…” to idealny soundtrack do syndromu dnia następnego i jednocześnie dość gorzki komentarz na temat współczesności. Shaw, rocznik 1979, z dystansu obserwuje własne pokolenie (to samo, które Douglas Coupland nazwał „generacją X”), dla którego jedynym życiem jest, parafrazując słowa Eduardo Mendozy, życie towarzyskie – pełne maratonów całodobowych imprez, całej galaktyki rozmaitych używek i przypadkowego seksu w różnych konfiguracjach. Jest to bez wątpienia najciekawsze, najbardziej dojrzałe i głębokie dzieło Circlesquare, wypełnione doskonałą elektro-akustyczną muzyką i błyskotliwymi, na poły ironicznymi tekstami w rodzaju „Its so hard to dance when / The systems got no lows and / No subs means no love means no fun”, „And in the age of laptop chemistry / They took the lights off of the floor / And all the love out of the ecstasy”, „Before sun rises / This is gonna be a better year” czy „In the end, after all / All that anybody really needs / Is art and music”.

Zgodnie z maksymą “Best heard from the floor”, muzyka Circlesquare nie należy do najweselszych. Hipnotyczne utwory są najczęściej utrzymane w niespiesznych tempach i ufundowane na oszczędnych, choć wyrazistych aranżacjach. Wszystko tonie w niepokojącej atmosferze z pogranicza jawy i snu. Jest to muzyka absolutnie niepowtarzalna, niezależnie od tego, z czym się kojarzy: z nowofalowym chłodem, ambientowymi podkładami, quasi-popową piosenką, rockowym pazurem, syntetyczną elektroniką, „pustynnym blusem” czy shoegazem z jego gęsto mielonymi, zawodzącymi gitarami. Klamrą spinającą rozmaite inspiracje jest wokal Jeremy’ego Shawa – odurzony, zblazowany, podawany od niechcenia, jakby autor był na haju graniczącym z zejściem. A jednak słychać w tym głosie prawdziwe emocje i to właśnie one budują nastrój piosenek Circlesquare.

Jeremy Shaw jest też połową duetu Headgear (wraz z Konradem Blackiem), który jak dotąd podpisał się pod jedną piosenką pt. „Beliver’s Goodbye”, znaną choćby z setów didżejskich Swayzak. Ale muzyka to tylko jedno z zajęć Kanadyjczyka, który jest także uznanym artystą wizualnym z licznymi instalacjami i pracami na pograniczu fotografii i video na koncie. „Zawsze interesowałem się peryferyjnymi elementami kultury, aczkolwiek w romantyczny, uroczysty sposób. Zawsze też celowałem w zestawianie pozornie nieprzystających do siebie obrazów i dźwięków – piękna i przemocy oraz szybkich wydarzeń przedstawianych w zwolnionym tempie. Circlesquare często wykorzystuje tę strategię, spowalniając przemoc i podkładając piękne wizualizacje pod mroczną muzykę” – przyznaje Shaw i dodaje: „Chciałbym, żeby nasz styl był amalgamatem różnych konwencji, swego rodzaju alchemiczną miksturą, której rezultatem jest zupełnie nowe brzmienie”.

Nasza recenzja „Songs About Dancing And Drugs” do przeczytania tutaj.