Ryk historii!
Spojrzałem wstecz i zobaczyłem, że cztery lata temu pisałem o pierwszym albumie Angel Elmore „The Oracle” – podpisującej się jako Angel Bat Dawid – chicagowskiej kompozytorki, klarnecistki, wokalistki i pedagożki, która wraca z nowym materiałem zatytułowany „Requiem For Jazz”.
To 12-częściowa suita skomponowana, zaaranżowana i częściowo zainspirowana dialogami z filmu dokumentalnego Edwarda O. Blanda „The Cry of Jazz” z 1959 roku opowiadającego o historii Afroamerykanów. Obraz wymierzał trafną krytykę polityki rasowej w Stanach Zjednoczonych oraz wchodził w paradygmat porównawczy między strukturą muzyki jazzowej a doświadczeniem Afroamerykanów. W filmie połączone zostały archiwalne nagrania z czarnych dzielnic w Chicago (rozmowy zarówno z czarnymi, jak białymi muzykami i intelektualistami) z materiałami z występów na żywo Sun Ra i jego Arkestry, Johna Gilmore’a i Juliana Priestera. Nawet mówi się o „The Cry of Jazz” jako pierwszym filmie hip-hopowym.
– „Chcę, żebyśmy odbyli tę wspaniałą rozmowę, którą Ed Bland rozpoczął ponad 50 lat temu i chcę ją kontynuować; ponieważ jest to pełna miłości rozmowa, którą musimy ze sobą odbyć” – Angel Bat Dawid.
„Requiem For Jazz” miało swoją premierę podczas Hyde Park Jazz Festival w Chicago w 2019 roku, gdzie Dawid dyrygowała wielopokoleniowym piętnastoosobowym zespołem instrumentalnym składającym się z czarnych muzyków wywodzących się ze społeczności Chicago, wraz z czteroosobowym chórem (z udziałem wokalistów z Black Monument Ensemble), a także tancerzy i artystów wizualnych.
Poza duchowym patronatem Edwarda Blanda nie brakuje na „Requiem For Jazz” wszędobylskiej energii Sun Ra. Mało tego, w kompozycji „LUX AETERNA” My Rhapsody (Severson-Leist)” słychać Marshalla Allena i Knoela Scotta z Sun Ra Arkestra. Partie ich instrumentów zostały nagrane zdalnie w historycznym Arkestral Institute of Sun Ra w Filadelfii pod koniec 2020 roku. Dawid nawet nazwała swój band Tha ArkeStarzz, a wśród jego członków: Dr. Charles Joseph Smith (fortepian), Jeremiah Hunt (kontrabas), Vincent Davis (instrumenty perkusyjne), Xristian Espinoza (instrumenty perkusyjne), Norman W. Long (elektronika), Dr. Adam Zanolini (flet), Hannah Washington (klarnet), Sam Thousand (trąbka), Isaiah Collier (saksofon sopranowy), Fred Jackson Jr (saksofon altowy), Kwesaiah (saksofon tenorowy), J’Niya Blunt (skrzypce), DaJour Smith (skrzypce), Michelle Manson (altówka), Olula (wiolonczela). Do tego są Tha Choruzz, tancerze i artyści wizualni.
Przesłuchując kolejny raz „Requiem For Jazz” doszedłem do wniosku, że opisywanie – relacjonowanie – utworu po utworze z tego zestawu mija się z celem. Jest to wbrew pozorom bardzo skondensowana i zagęszczona forma muzycznej wypowiedzi, opleciona zawiłym kontekstem – nie dającym się rozczłonkować. Trzeba to pochłonąć w całości. Są też niestety chwile znużenia, momentami barokowe napuszone aranżacje tracą przejrzystość, zacierają przekaz i gubią tak ważny dla tego wydawnictwa kontekst.
Ale są też fragmenty, które wbijają się w świadomość i tak sobie w niej zostają. Wśród moich faworytów wymieniłbym „KYRIE ELEISON – Lawd Hav’ Merci”, „DIAS IRE – Chain Around the Spirit”, „RECORDARE-Recall the Joy”, „CONFUTATIS-Repression”, „Through Spirituals, through the Blues, then through Jazz we made a memory of our past and a promise of all to come”, „Jazz is the one element in American life where whites must be humble to the Negro” (acidowa elektronika, auto-tune…hmm), „AGNUS DEI – Jazz is Dead!” i „LUX AETERNA – Eternal Light (Angel Bat Dawid) – My Rhapsody (Severson-Leist) feat. Marshall Allen & Knoel Scott”.
„Requiem For Jazz” potrzebuje też odpowiednich emocji u odbiorcy, nie jest to łatwa muzyka i proszę jej nie mylić z czymś co zwie się musicalem. Album Angel Bat Dawid daje się oswoić przynajmniej po kilku spotkaniach z nim. Dopiero wtedy jest łatwiej dostroić swoją wrażliwość i wyobraźnię do tych spiętrzonych interwałów instrumentalno-chóralnych.
Element chóralny – jakże silny na „Requiem For Jazz” – nie bez przyczyny ciągnie w stronę dokonań południowoafrykańskiego perkusisty i kompozytora Tumiego Mogorosiego i jego ubiegłorocznej doskonałej płyty „Group Theory: Black Music”. RPA nie od dziś jest blisko Dawid, co też pokazuje fakt, że tekst prasowy do „Requiem For Jazz” przygotowała Nombuso Mathibela – południowoafrykańska feministyczna edukatorka, pisarka i kolekcjonerka winyli. Gdy artyści stawiają sobie tak często karkołomne wyzwanie jak mierzenie się z historią Afroamerykanów to bywa różnie z efektem końcowym. Mimo kilku „przegadanych” momentów „Requiem For Jazz” jest niezwykle ważnym wydawnictwem tego roku.
International Anthem | marzec 2023
